İttihat ve Terakki'nin üç büyük paşasından üçüncüsüdür. Büyük Cemal Paşa da denir. Diğer ikisinden bağımsız kendi başına Arap coğrafyasının hükümdarı gibidir. Kimilerine göre herkese adaletli davransa da bazı kesimlere göre Araplar üzerinde kurduğu baskı isyan etmelerini teşvik etmiştir. Gazeteci Hasan Cemal beyin dedesidir. Mustafa Kemal Atatürk ile diğer paşalara göre daha yakın bir karakterdir. Memleketten ayrıldığı zaman sırasıyla farklı istikametlere gitse de gittiği duraklardan biri olan Afgan Emirliğinde ordunun düzenlenmesinde ve İngilizlere karşı hareket etmesinde önemli rol oynamıştır. Kimileri kendisine Ermeni bir tetikçinin suikast düzenlediğini söylese de İngiliz gizli servisinin parmağı olduğunu söyleyenlerin sayısı da oldukça fazladır. 21 Temmuz 1922'de Tiflis'de öldürülmüştür.